Het hart is als een vat, zo schrijft Yasmin Mogahed. En net als elk vat, moet het hart ook geleegd worden, voordat het gevuld kan worden. Je kunt het hart nooit met liefde voor Allah vullen als het hart vol is met valse begeerten en verlangens, met liefde voor materie of al te grote bewondering voor bepaalde mensen.
Hechting versus onthechting
Het hart leeg maken wil niet zeggen dat we niet mogen houden van mensen en dingen. Integendeel, liefde is oprecht en puur zolang je je niet op een verkeerde of overdreven manier hecht aan iets of iemand. Het gaat dus om hechting versus onthechting.
La illaha
Het proces van het leegmaken van het hart is te vinden in het eerste deel van de shahada. Het begint met een ontkenning, La illaha illa Allah, er is geen illah behalve Allah. Een illah is datgene waar ons leven om draait, waar we niet zonder denken te kunnen. Dat hebben we allemaal. Het maakt niet uit of je atheïst, agnost, moslim, christen of jood bent – iedereen heeft een illah.
Voor de meeste mensen zal dit iets van de wereld zijn, hun geld, bezittingen, partner, status, baan, titels, intelligentie, ideeën, seksualiteit, drugs, drank, muziek, etc. Sommige mensen aanbidden andere mensen en velen aanbidden zichzelf, zoals Allah dat zegt in de Koran:
“Heb jij degene gezien die zijn eigen verlangens als zijn god heeft genomen?” (Koran, 25:43)
Bevrijding
De objecten van aanbidding zijn de dingen en de mensen waar we dus te gehecht aan zijn geraakt. Het gaat om de dingen en de mensen waardoor we compleet zouden instorten als we ze zouden verliezen. Het is een verkeerde manier van gehecht zijn, als we niet zonder iemand of iets denken te kunnen. Waarom werd de profeet Ibrahiem عليه السلام gevraagd om zijn zoon te offeren? Het was om hem te bevrijden. Om hem te bevrijden van zijn valse hechting. Toen hij bevrijd was, kreeg hij zijn object van liefde terug.
Onthechting in de vijf zuilen
In de shahada (geloofsgetuigenis), salaah (gebed), siyaam (vasten) , zakaat (armenbelasting) en Hadj (bedevaart naar Mekka) gaat het steeds om onthechten. Het zijn allemaal manieren om jezelf te onthechten.
Als je de shahada zegt, bevrijd je jezelf van de valse illah.
Als je salaah verricht op verschillende tijden van de dag, word je elke keer ertoe aangezet of gedwongen om jezelf te onthechten van wereldse zaken.
Als je vast in de maand Ramadan, onthecht je jezelf van eten, drinken, seks en let je op je woorden.
Als je zakaat betaalt, bevrijd je jezelf van de hechting aan geld en andere materie.
Als je op Hadj gaat onthecht je zelf van alle wereldse genot die je normaal gesproken gewend bent: je huis, je eigen warme bed, je eigen kussen, je kleding.
Hoe kunnen we ons het beste onthechten?
Allah zegt dus niet alleen dat we moeten onthechten, maar legt ook uit hoe we dat het beste kunnen doen. En zelfs in onze kleding onthechten wij onszelf van de wereld. Met onze hoofddoek, ons mutsje en onze baard lijken wij hier in het Westen voor de buitenwereld een vreemdeling, waardoor we ons nooit helemaal kunnen hechten. Zoals de Profeet ﷺ zei: “De Islam begon als iets vreemds en zal terugkeren naar iets vreemds. Geef daarom de blijde tijdingen aan de vreemdelingen!” (Sahih Moeslim)
Door vreemden te zijn in de doenja, kunnen we er in leven, zonder dat we er van zijn. En zo kunnen wij het vat van ons hart leegmaken en vullen met de spirituele voeding die het nodig heeft, namelijk de liefde voor Allah.