15 49.0138 8.38624 arrow 0 both 1 4000 1 0 horizontal https://www.qantara.nl 300 4000

Qantara

Voedsel voor de ziel
  • eBook
  • /
  • Doneren
  • /
  • Maak kennis met onze redactie
  • /
  • Stuur ons een bericht
  • /

Qantara

  • Gezondheid en wetenschap
    • Geneeskunde van de profeet
  • Spiritualiteit
  • Mens en maatschappij
    • Politiek en geschiedenis
    • Persoonlijke blogs
    • Psychologie
  • Inspirerende mensen
  • Lifestyle
FacebookTwitterLinkedin

De kracht van woorden

Door Jennet Ahbouk
16 maart 2016
4579 Views
Delen
Facebook
F
Twitter
T
Pinterest
P
Reacties

“Is dat wel zo verstandig, ‘islamitisch’ in de bedrijfsnaam van HSN opnemen?” Ja, ik hoorde het goed. Mijn gesprekspartner vervolgde zijn verhaal door mij met zorg te wijzen op de negatieve associatie die mensen hebben met het woord ‘islamitisch’. Of ik dat wel zou moeten willen? Het ironische is dat mijn gesprekspartner zelf directeur is van een islamitische basisschool én daar bovenop ook nog eens moslim is.

Negatieve associaties

In de startfase van HSN – Hoop, Steun en Natuur(lijk), een praktijk die gespecialiseerde zorg biedt aan kinderen en jongeren met (ernstige) problemen en daarmee samenhangende gezins- en opvoedproblemen (red.) – hebben we regelmatig terug gekregen ‘of het wel verstandig was om je als bedrijf te profileren als zijnde ‘islamitisch’ of je werkwijze te duiden als ‘door de Islam geïnspireerd’.

Men was bezorgd, oprecht bezorgd. Niet in het resultaat van de dienstverlening of de werkwijze maar bezorgd om de negatieve associaties die anderen mogelijk hebben bij het woord ‘islam’ of ‘islamitisch’. Hoewel de zorg enigszins terecht is, baart de kracht die terminologie heeft en haar vergaande effecten op het al dan niet handelen van mensen, ons meer zorgen.

Kracht van terminologie

Meer dan een decennium terug hoorde ik voor het eerst iets over de kracht die terminologie heeft. Het was het relaas van een orthopedagoog Ton de Zwart dat zijdelings opkwam.

‘Luister goed naar de woorden die men gebruikt. Daar schuilt wat achter, een verhaal en een boodschap. Net zoals bij het woord migrantenzelforganisatie. Met dat woord zet je een groep aan de zijlijn (als wit establishment)…’

Op dat moment stond ik er niet veel bij stil. Nu jaren later staat dat moment en vooral het woord ‘migrantenzelforganisatie’ symbool voor inzichten die, wat mij betreft, van belang zijn voor ons allemaal.

Woorden kunnen heel veel goeds brengen en mensen activeren en inspireren tot mooie en grootse dingen maar kunnen ook een negatieve kracht met zich mee dragen

De kracht  van woorden

Woorden hebben kracht. Ze kunnen heel veel goeds brengen en mensen activeren en inspireren tot mooie en grootse dingen maar kunnen ook een negatieve kracht met zich mee dragen. Terminologie die met betrekking tot de Islam in het huidig maatschappelijk debat passeert, is er één van negatieve kracht. Die van afwijzing en uitsluiting. Dit alleen al door de manier waarop iemand iets zegt.

De keuze voor bijvoorbeeld ‘ja, maar jullie’ of het gebruik van ‘gematigde moslim’. Het eerste voorbeeld kan gepaard gaan met een ideologie die de dominantie van de ene groep en de onderdrukking van de andere legitimeert. Dit kan heel stilletjes, verborgen in termen. De term gematigde moslim kan alleen bestaan met een antoniem. Een moslim die niet extreem is, is gematigd. De normen lijken hier omgedraaid te worden. Het extreme, het geweld wordt de norm voor de Islam of voor het moslim-zijn en als je vredelievend bent, dan word je gematigd genoemd. Dan ben je dus een gematigde moslim. Wat leert dit onze jongeren?

De normen lijken te worden omgedraaid. Een moslim die niet extreem is, is gematigd

Taal gericht op exclusie


Als we aannemen dat termen een sluimerend effect hebben, wat moet het met islamitische jongeren doen? Ze worden continue geconfronteerd met terminologie die ze, linksom of rechtsom, wegzet? Allochtoon, k-Marokkaan, migrant, moslimterrorist, gematigde moslim, haatimaam, jihadist. Allemaal woorden die op de een of andere manier gelinkt wordt aan deze jongeren. Ze hebben alles behalve positieve connotaties in het maatschappelijk debat. Het lijkt onschuldig maar de gevolgen voor kwetsbare jongeren is groot. Je gedragen naar de verwachting is een mogelijk gevolg – self-fulfilling prophecy.

Een ander mogelijk gevolg is de volgende veelgehoorde uitspraak bij jongeren: “We kunnen het toch niet goed doen, dus waarom zou ik het proberen”. Is dit een vrijbrief voor grensoverschrijdend gedrag? Zeer zeker niet. Het geeft wel mooi weer hoe onze taal is ingericht op exclusie in plaats van inclusie. Het zijn namelijk geen k-Marokkanen maar onze jongeren. Het zijn geen allochtonen maar gewoon Nederlanders. De woorden die we uitkiezen en gebruiken zeggen iets; letterlijk én sluimerend.

Includerende taal?

Vooral hulpverleners zouden zich bewust moeten zijn van de taal die ze gebruiken. Includeer je met de woorden die je gebruikt of zet je de ander weg als exclusief? Tijdens ons onderzoek binnen de gesloten jeugdzorg bleek bij bijna alle ondervraagde jongeren (met een Marokkaanse achtergrond) dat hun hulpverleners geen includerende taal gebruikten.

Zo werden ze bijvoorbeeld ‘Marokkaantje’ genoemd – daarmee weggezet met alle attributen die we kunnen bedenken voor Marokkanen. Ze hoorden regelmatig het volgende: “Hier in Nederland doen wij het zo”. Hiermee ook zeggende dat ‘jij’ een andere normen en waardestelsel hebt. Dus moet je horen (leren) dat ‘wij’ het hier in Nederland op een bepaalde manier doen.

Woorden worden onze gedachten

Al deze woorden zouden een veerkrachtige, evenwichtige, vaardige volwassene mogelijk tegen de borst stuiten. Maar het zal geen vergaand effect hebben op zijn of haar functioneren. Deze evenwichtige volwassene is dusdanig ontwikkeld dat hij het zelfbeeld in eigen beheer houdt. Deze kan terminologie áltijd filteren naar eigen afweging. Jongeren, kwetsbare jongeren in het bijzonder, die dag in dag uit de negatieve krachten van terminologie ervaren en voelen, kunnen deze helaas minder goed ontwijken.

Het gevolg is dat de interne dialoog – de exclusieve privégesprekken met onszelf – gekleurd raken door die negatieve krachten van terminologie. De woorden die anderen naar ons uiten, nemen we, bewust of onbewust, mee. Ze zijn van invloed op de wijze waarop onze gedachten zich vormen. Als we woorden maar vaak genoeg horen en gebruiken, gaan we deze internaliseren. Ze zullen ons handelen beïnvloeden.

Diversiteit wordt weliswaar getolereerd maar wanneer het in een islamitisch jasje is gehesen, heeft het een vies smaakje

Woorden dienen neutraal en eerlijk te zijn

Kies neutrale en eerlijke woorden


Onze jongeren moeten horen dat ze meedoen, volledig. Ze moeten ervaren en voelen dat ze niet slechts getolereerd worden. Door hun zijn in ons land hebben ze reeds hun bestaansrecht verdiend. Ze moeten aangesproken worden op hun verantwoordelijkheid, in de rol die ze op dat moment dragen als student, werknemer of simpelweg als mens. Dát dient het criterium te zijn en niks anders. Dat kan alleen als terminologie neutraal en eerlijk wordt gebruikt en ingezet.

Polarisatie

Dat kan alleen als we terminologie dusdanig gebruiken dat een islamitische directeur van een islamitische basisschool zich geen zorgen hoeft te maken over de gevolgen voor het succes van een jong bedrijf dat een islamitisch grondslag heeft en dit ook als dusdanig wil communiceren. Merk op dat het sluimerend effect van het gebruik van termen dusdanig is dat het zelfs angsten baart en het handelen hierop aangepast wordt.

Daarom vermijden we binnen HSN het woord ‘islamitisch’ niet. Door vermijding van het woord ‘islamitisch’ ontstaat versterking van de boodschap. Dat slechts eenheidsworst goed genoeg is en diversiteit weliswaar getolereerd wordt. Maar, dat wanneer het in een islamitisch jasje is gehesen, het een vies smaakje heeft. Dit werkt polarisatie in de hand. Dát is wat we niet zouden moeten willen.

Goed voorbeeld doet volgen

Ik geloof in het oer-Hollands spreekwoord dat ‘goed voorbeeld doet volgen’. In al onze communicatie als HSN, of dit nou tijdens behandelsessies, trainingen of andere diensten is, hanteren we daarom terminologie die includeert. Woorden die vooral gericht zijn op een neutrale benadering van concepten. Wij geloven dat dit van essentieel belang is om recht te doen aan de potentie van elke jongere én ouder om te excelleren in het goede en naar vermogen. Hierdoor krijgt de interne dialoog van mensen langzaam maar zeker een positieve toon.

En dát is wat we wel zouden moeten willen.

Hoofdfoto: pixabay.com
Mens en maatschappij
inclusie, polarisatie, terminologie, woorden
Over Jennet Ahbouk
Zie alle berichten van deze auteur
Schooltafels volgekrast door generaties kinderhanden
Het bedriegerssyndroom: hoogopgeleide vrouwen die bang zijn dat ze falen
5 juni 2025
Eigenaarschap: jouw vrijheid is ook jouw verantwoordelijkheid
16 februari 2025
Vind innerlijke rust in de Genade van Allah
16 oktober 2024
Hoe blijven we immuun voor de donkere kant van technologie?
Reacties 0

Laat een bericht achter CANCEL

Webshop
– Qantara –
Een open bron voor iedereen die wil lezen hoe het geloof in Allah je als mens kan inspireren!

Ons magazine in je inbox?

Ontvang onze artikelen DIRECT in je inbox!

Jij kunt ons helpen!
** Ben jij ook moe van al die negativiteit rondom de islam? ** Qantara zet hier al zo'n tien jaar lang positieve verhalen tegenover ** Steun ons met € 5,00 per maand => KLIK HIER!

Qantara Selectie

GEZONDHEID EN WETENSCHAP
Woede voorkomen en reguleren met behulp van dhikr en du’a
Voordelen van het eten van dadels voor en tijdens de bevalling
Onze ogen: spiegel van de ziel, poort naar het hart en brein
Slapen is eigenlijk elke nacht ‘een beetje sterven’
bodem leeft
De Levende Bodem: een wonder onder onze voeten

Qantara Selectie

INSPIRERENDE MENSEN
Malcolm X tijdens de Hadj: “Voor het eerst voelde ik mij een compleet mens”
Yasmine Tegouana: “Het is een gunst om een ander te mogen helpen”
Muhammad Ali: “Ik ben niet de grootste. Dat is Hij!”
Het grote gevaar van het veroordelen van ‘de ander’
Zakariya Bosmans: “Ik heb me in alle rust kunnen ontwikkelen als moslim”

Qantara Selectie

MENS EN MAATSCHAPPIJ
Wijze woorden van Omar ibn al-Khattab – “De hemel laat geen goud of zilver regenen”
Leidraad voor goed gedrag: de Koran maakt een beter mens van je
Ik geef om mezelf: mijn ziel is slechts mijn rijdier
Eigenaarschap: jouw vrijheid is ook jouw verantwoordelijkheid
Jan Janszoon alias Mourad Raïs: moslimbekeerling, piraat en polderaar
Lees! In de naam van jouw Heer, die alles heeft geschapen.
(Koran 96:1)

Ons doel

> Qantara.nl is een online magazine. Een open bron voor iedereen die wil lezen over hoe het geloof in Allah je als mens kan inspireren. Gemaakt door een collectief van schrijvers en redacteuren. Wij willen je verrassen met nieuwe invalshoeken. Een andere manier van kijken, ook bij onderwerpen waarop een taboe lijkt te liggen.

> Bij ons lees je interviews met moslims zoals jij. Waarom doen ze de dingen die ze doen. Wij hebben een ander soort gesprek, omdat wij kunnen snappen en willen weten hoe hun geloof hen inspireert. Om op die manier voedsel voor de ziel te zijn voor iedereen die daar behoefte aan heeft.

Onze schrijvers

> Qantara heeft een brede blik. Onze schrijvers zijn in het dagelijks leven student, huisvrouw, expat, coach, kindertolk, redacteur, jurist en wetenschapper.

> Onze schrijvers zijn echte wereldburgers: met wortels in landen als Turkije, Algerije, Somalië en natúúrlijk Nederland en België.

 

 

 

Reacties van onze lezers

“Wat schrijven jullie toch prachtig. Kan geen geschikte woorden bedenken om te omschrijven hoe goed jullie zijn. Moge Allah SWT jullie rijkelijk belonen! 🙏”

 

“Positieve info over islam. #soulfood“

 

“Prachtige stukken over psychologie, islam en maatschappij.”

Qantara 2019 © - Alle rechten voorbehouden
FacebookTwitterLinkedin
  • ↑ Omhoog
  • /
  • Privacybeleid
  • /
X
Wil jij ons steunen? Bestel dan via Qantara bij Bol.com.
Bekijk de webshop
x Gedeeld