Misschien herken je dit wel. Je bent gehecht aan je gebed en weet welke grote rol het speelt in je leven als gelovige moslim. Maar er zijn tijden dat het niet loopt. Dat je je tijdens je gebed compleet verloren voelt. Of erger nog, dat je je gebed verwaarloost. Dat je niet meer uitkijkt naar je dagelijkse ontmoeting met Allah. 

Toen ik onlangs door zo’n periode ging, vond ik dat zelf super verwarrend. Want het klopt niet met wat ik voor Allah voel. Ik voelde me een leugenaar, want ik draag wel de hoofddoek, ik vast en ik geef zakaat. Wat me ook raakte is dat ik dit gevoel eigenlijk niet durfde delen met mijn naasten, want ik schaamde me voor mijn zwakheid. Terwijl ik inmiddels wel weet dat wilskracht niet de oplossing is zolang je niet begrijpt waar je onmacht vandaan komt. 

Het gebed niet ‘voelen’ 

De verwarring was voor mij extra groot omdat ik – in de jaren die ik in overlevingsmodus doorbracht – het gebed wel heel sterk van binnen voelde. Dus ik snapte niet waarom juist nu ik in rustiger vaarwater ben beland het gebed me niet zoveel meer deed. Ik liep er een tijd voor weg, maar wist ook dat ik dat niet jaren kon en wilde volhouden. Dat Allah al van alles wat ik doe op de hoogte is, was een troostende gedachte. Zijn leiding en hulp is er sowieso. 

Ik ging mezelf vragen stellen. Waar komt mijn aversie tegen het gebed vandaan? Hoe voel ik me eigenlijk op die momenten? Waar zit de pijn en durf ik die wel in de ogen te kijken? Waarom schaam ik me, terwijl ik in mijn hoofd weet dat die schaamte het ‘spel’ van shaitan is? Hoe kan ik mezelf inspireren om het gebed te gaan ervaren als spirituele voeding?

Het gebed herwaarderen

Ik dacht terug aan toen ik begin deze eeuw een ‘verse’ bekeerling was. Ik had na mijn bekering enorm veel moeite om me het gebed eigen te maken. Vooral in de begintijd hebben mede-moslims me daarin niet de liefde voor het gebed bijgebracht, maar vooral commentaar gegeven op mijn fouten en me alleen laten doormodderen. De liefde voor het gebed heb ik wel proberen te vinden, maar als ik eerlijk ben, was het eigenlijk altijd een ‘moetje’.

In mijn ‘zware’ jaren was ik een soort van opgelucht als ik het gebed deed. Het was het enige moment waarop ik mijn emoties even uit kon zetten en rust ervoer bij Allah. Maar nu voelt het anders. Ik voel me vooral uitgeput. Het heeft me heel veel energie gekost om mezelf weer op te bouwen na een scheiding en het zware ziekbed en de dood van mijn enige zus. Ik leefde daardoor op de ‘automatische piloot’ en deed alleen maar wat ik moest doen. Mijn geloof was enorm belangrijk in het doorleven van deze beproevingen, maar tegelijkertijd stond het gebed onderaan mijn lijstje. 

Ik heb de diepe emotionele impact die bidden kan hebben, nooit echt ervaren.

Samen het gebed doen

Misschien was het ook een terugslag van mijn emigratie naar Algerije. Ik had gehoopt dat de hijra me een diepere spirituele band met het geloof zou brengen omdat ik daar onder gelijkgestemden zou leven. Maar het tegenovergestelde gebeurde. De stap was veel te groot en ingrijpend. Ik vereenzaamde en kon me amper staande houden. Alhamdoelillah is mijn geloof in Allah er juist sterker door geworden. Maar het gebed voelde ook daar als ‘ieder voor zich’, zelfs meer nog dan in Nederland. Alleen met mijn club van bekeerde zusters deden we gezamenlijk het gebed en dat was altijd een gevoel van echt delen en thuiskomen.

Mijn conclusie is dat ik het gebed nog steeds puur als rituele handeling zie. In feite heb ik de diepe emotionele impact die bidden kan hebben, nooit echt ervaren. Eigenlijk wel een trieste constatering na een kwart eeuw moslim zijn.

Het gedenken van Allah

Ik heb besloten om dit inzicht nu te omarmen als een duidelijk nieuw startpunt. De grootste uitdaging is om mijn gedachten over het gebed te veranderen. Nouman Ali Khan verwoordt in onderstaande video heel goed welke kant het op moet: “Het gebed is niet om weg te blijven van iets negatiefs, zoals de boosheid van Allah of de angst dat je naar de hel zult gaan. Het gebed is juist toe rennen naar iets positiefs. Ben je als een student die aan het leren is om niet voor het examen te zakken? Of ben je juist als een student die enorm veel passie heeft voor het onderwerp?” Khan herinnert ons ook aan wat Allah in de Koran zegt tegen de profeet Musa عليه السلام: “Waarlijk, ik ben Allah. Er is geen god dan Ik. Aanbid Mij daarom en onderhoud het gebed om mij te gedenken.” 

Het gedenken van Allah is wat het gebed zo bijzonder maakt. Iemand die dit gevoel heel mooi heeft beschreven is Zakariya Bosmans in zijn ‘Ode aan het gebed’.

Mocht je naar aanleiding van dit gedicht behoefte hebben aan begeleiding op je reis naar zelfinzicht en spirituele groei, lees dan verder op zijn website.

Een ode aan het gebed

 

Naar de Qibla gericht, sta je bewust op aarde.
Met open handen kwetsbaar langs je oren, een gebaar van overgave.
De vaak herhaalde zeven verzen, doordrenkt met de grootste waarde.
De recitatie klinkt als liefde, een stroom van eindeloze genade.

 

Plooiend in nederigheid, voel je je botten reageren.
Terwijl je de mantra van Zijn Grootsheid probeert te formuleren.
Je maakt je klein om het goddelijke in jou te ontmoeten.
Voorhoofd op de grond, bewust ademen om het heden te begroeten.

 

Want in het gebed ontvouwt zich jouw innerlijke strijd.
Een reis van vallen en opstaan, waar de ziel zich voorbereidt.
Het neerknielen en omhoog komen, een levende metafoor.
Dit is dus je spirituele reis, eindelijk heb je het nu door.

 

Zittende in rust, fungeert de aanbidding als energetisch kalibreren.
In stilte begint Zijn Eenheid nu langzaam te resoneren.
De poëtische ode aan de Profeet zo meeslepend.
Zoals God Abraham en zijn familie heeft gezegend.

 

Het rituele gebed verweven met het hier en nu, een zinrijke zucht.
Niets dan totale overgave en genezing, wat blijft hangen in de lucht.
Sluit je gebed af van rechts naar links, een somatische begroeting.
In die prachtige oertaal met de hoop op een tedere ontmoeting.

Het woord ‘teder’ is wat me het meeste raakt als ik dit lees. Een mix van aandacht, liefde en rust nemen voor de ander. Ik vraag Allah om ons allemaal dit gevoel te geven in ons gebed. Ameen.

Wil je weten wat Nouman Ali Khan nog meer vertelt over het gebed bekijk dan onderstaande video.