Het is soenna – volgens het voorbeeld van de profeet – om soera Al Kahf (De Grot) op vrijdag te lezen. Maar weet je ook waarom? We kennen de verhalen eruit stuk voor stuk. Maar wat is er zo bijzonder aan dat we er wekelijks aan moeten worden herinnerd?
Soera Al Kahf is een van de vijf soera’s die beginnen met Alhamdoe li Allah, alle Lof behoort toe aan Allah. De andere zijn: Al Fatiha (soera 1), Al A’naam (soera 6), Saba (soera 34) en Fatir (soera 35).
Soera Al Kahf op vrijdag reciteren
Onze geliefde profeet vrede zij met hem heeft ons gezegd: “Degenen die soera Al Kahf reciteert op vrijdag, voor hen zal een Noor (licht) schijnen tot de volgende vrijdag” (Nasai, Bayhaqi, Hakim). Volgens een andere overlevering, beschermt het reciteren ons ook tegen de fitna (de onrust of de beproeving) van Dajjal (de valse messias): “Degene die de eerste tien ayaat leest van soera Al Kahf, zal worden beschermd tegen de fitna van Dajjal” (Muslim).
Vier fitna’s in soera Al Kahf
Op welke manier kunnen we de schoonheid van soera Al Kahf waarderen? We stellen eerst vast dat er vier verhalen worden verteld, die ieder een vorm van fitna schetsen:
1. Het verhaal van de Ahl Al Kahf (de bewoners van de grot);
over de fitna van godsdienst
2. Het verhaal van de eigenaars van de twee tuinen;
over de fitna van geld
3. Het verhaal van Mozes en Al-Khidr vrede zij met hen;
over de fitna van kennis
4. Het verhaal van Dhoel-Qarnayn;
over de fitna van macht
Deze vier verleidingen zijn zo zwaar voor de mensen omdat de shaitaan (duivel) erachter zit. Het mooie is dat de Koran ons niet alleen de fitna laat zien, maar ook de manier waarop je kunt vermijden er het slachtoffer van te worden.
Fitna van godsdienst
Het verhaal van de Ahl Al Kahf gaat over een groep jonge mannen die wegvluchten van hun koning om Allah te kunnen aanbidden. Daarom overkwam hen het mirakel dat Allah hen 309 jaar liet slapen. De fitna in dit eerste verhaal is de verleiding van het leven in een land vol verderf en zondig vertier, waar je wordt afgeleid van je verplichtingen op het vlak van aanbidding van en gehoorzaamheid aan Allah.
Al wordt het geneesmiddel hiervoor pas verderop in het verhaal vermeld, dit is de perfecte oplossing om je te helpen in die omstandigheden Allah te vereren:
“Wees zelf geduldig met degenen die hun Heer in de morgen en de avond aanroepen, verlangend naar Zijn Aangezicht. En wend jouw ogen niet af van hen omdat jij de versierselen van het wereldse leven wenst. En gehoorzaam niet degene wiens hart Wij Onze gedachtenis hebben doen veronachtzamen en (die) zijn begeerten volgt: en hij is in overtreding in zijn zaak.” (Koran, 18:28)
Fitna van geld
Het verhaal van de eigenaar van de tuinen gaat over een man die door Allah werd gezegend met geld en tuinen en alles waar een mens van kan dromen. Daarna onteerde hij deze zegeningen door ze aan zichzelf toe te schrijven, waardoor Allah een storm zond om zijn tuinen te vernietigen en zijn rijkdom weg te nemen. De fitna in dit verhaal is geld en welvaart, waardoor het ego opzwelt. Hoe meer je ervan hebt, hoe meer het je afleidt van je verplichtingen tegenover Allah.
Het geneesmiddel voor deze fitna om ons tegen een dergelijke verleiding te beschermen wordt verderop in de Koran vermeld:
“Het bezit en de zonen zijn de versieringen van het wereldse leven, maar de goede daden, die blijvend zijn, zijn beter bij jouw Heer, als beloning en betere hoop.” (Koran, 18:46)
Fitna van kennis
De Koran vertelt ons in soera Al Kahf een verhaal over Mozes vrede zij met hem. Hij dacht dat hij de slimste mens ter wereld was, maar Allah liet hem zien dat er iemand was die meer weet. Om die reden beleefde hij al die voorvallen die vragen bij hem opriepen over wat er gebeurde en waarvan hij de zin niet vatte. Deze derde soort verleiding is de fitna van de kennis, wanneer iemand denkt dat hij alles weet en daardoor ongemerkt zijn ego opblaast.
Het middel hiertegen is echter geduld en nederigheid:
“Hij (Moesa) zei: ‘Jij zult ondervinden dat ik, indien Allah het wil, een geduldige ben en ik zal jou in geen opdracht ongehoorzaam zijn’.” (Koran, 18:69)
Fitna van macht
We lezen het verhaal van Dhu al Qarnain, een rechtvaardige koning die over de aarde heerste en deze vervulde met rechtvaardigheid – tot hij de Gog en Magog bereikte en een barrière opwierp tussen hen en de andere aardbewoners. Het is de plicht van moslims om onrecht te bestrijden, maar ook om zèlf geen misbruik te maken van hun macht wanneer ze daar de kans toe krijgen…
Deze fitna van de macht is realiteit voor diegenen die heersen over de aarde, de wereld in hun handen houden en kunnen doen wat ze willen. De soera toont ons dat het tegengif voor deze fitna is oprecht te zijn in alle daden tegenover Allah en de Dag des Oordeels in gedachten te houden:
“Zeg (O Mohammed): ‘Zullen wij jullie op de hoogte brengen van wie de grootste verliezers zijn door (hun) daden?’ (Het zijn) degenen wiens daden vruchteloos waren in het wereldse leven. En zij dachten dat zij goed werk verrichtten.” (Koran, 18:103-104)
Laatste advies van soera Al Kahf
Soera Al Kahf eindigt vervolgens met een prachtig algemeen advies voor alles dat je in je leven kan meemaken:
“Zeg: ‘Ik (Mohammed) ben slechts een mens zoals jullie. Het is aan mij geopenbaard dat jullie god één God is. Wie daarom de ontmoeting met zijn Heer verwacht, laat hem goede daden verrichten en laat hem bij de aanbidding van zijn Heer niet één deelgenoot toekennen’.” (Koran, 18:110)
Dit alles is het waard om over na te denken, elke vrijdag. Het is niet voor niets dat we deze soera juist lezen als het vrijdaggebed van ons verlangt dat we even loskomen van de fitna van het dagelijkse leven om samen te bidden. Zie hoe groot de wijsheid is van Allah!
Door lwaswas trok ik vaak de zin en nut in van het vrijdaggebed. Mooi dat dit soort artikelen bestaan in het Nederlands.